Het echte Zweedse leven

Tiden flyger, een Nederlandse uitdrukking in een Zweeds jasje :).

Waar er in het begin geen einde leek te komen aan de lange Zweedse zomer, vlogen de laatste weken voorbij. Begin augustus was het tijd om te starten met 'het echte Zweedse leven', de förskola voor Noor en Siem en voor Eva de taalcursus van region Dalarna. Floris bestudeert de Zweedse taal thuis, verricht de nodige hand- en span-, klus-, regel- en oppasdiensten, en start in februari met de intensieve taalcursus. 

We voelen ons allemaal lekker in Zweden. We genieten van de bossen, meren, de dieren, elkaar, fika, de rust en ruimte, het ontdekken van nieuwe plekken en ontmoeten van nieuwe mensen. We zijn vandaag precies 110 dagen geleden vertrokken uit Nederland en zeiden deze week nog tegen elkaar: we missen het (nog?) niet. Hmm, misschien niet helemaal waar. Natuurlijk vinden we het veel fijner als familie en vrienden dichtbij zijn, dat we 'gewoon' een keertje kunnen afspreken in plaats van videobellen, maar overall voelen jullie en Nederland an sich niet ver weg, en dat is fijn. Tegelijkertijd hebben we hier ook al leuke contacten opgedaan, voelt ons huis als thuis en vinden we al aardig onze weg, zowel letterlijk als figuurlijk. 

Noor en Siem zijn begin augustus begonnen op förskolan Vika, op 1,5 km van ons huis. De förskola is verdeeld in 2 groepen, van 1-3 jaar en van 3-5 jaar. Het ouderschapsverlof in Zweden is heel ruim. Kinderen mogen vanaf 1 jaar starten maar de meeste kinderen beginnen met 1,5 jaar. Thuis is er meer rust, of zoals de Zweden het zeggen: lugn och ro. Kinderen gaan naar de förskola tot de leeftijd van 6 jaar. Leerplicht in Zweden is er vanaf 7 jaar. 
Het wennen ging wat anders dan toen Noor en Siem startten bij Lisa in Ooij. Van ouders wordt verwacht dat 1 van de ouders erbij blijft tijdens het wennen. Er waren hiervoor 3 dagen van 9-14u ingepland. Geleidelijk trekt de ouder zich terug en nemen de juffen van de voorschool het over. Omdat zowel Noor als Siem nieuw startte in een andere groep, waren zowel Floris en ik mee met het wennen. Noor wilde op dag 2 heel graag zonder pappa of mamma. Zo gezegd zo gedaan en tijdens het buitenspelen zag ik haar op een grote schommel met 3 andere meiden... trots! Dat doet ze toch maar even in een vreemd land en met een vreemde taal. Buitenspelen wordt hier veel en lang gedaan. Ze gaan er ook vaak met de kinderen op uit: naar het bos, naar het meer, naar de bibliotheek. Slecht weer bestaat niet, alleen slechte kleding is hier het motto. Je begrijpt dat ik vervolgens Vinted heb afgestruind naar een normaal regenpak, gevoerd regenpak, speelpak, gevoerde regenwanten etc. Gelukkig hebben ze ook een droogkast, waar al het natte spul na het spelen direct in gaat. 

Er lag bij de start een soort woordenboek klaar voor Noor, met afbeeldingen van allerlei woorden die ze op de förskola veel gebruiken (denk aan buiten, spelen, toilet, eten) en dan zowel het Nederlandse als het Zweedse woord erbij. Tot nu toe redt ze zich prima en speelt ze al samen met wat andere kindjes. Ook Siem vermaakt zich uitstekend in zijn groep. Hij heeft een goede klik met de juffen, speelt graag buiten en geniet van de warme lunch. Slapen was in het begin een uitdaging. Na de lunch om 11.30u leggen ze in de speelkamer waar normaal met poppen gespeeld kan worden enkele matrasjes op de grond met een fleecedekentje. De kindjes lopen er naar toe, gaan liggen en zijn direct stil. Een van de juffen blijft erbij totdat ze (maximaal 6) slapen. Siem dacht de eerste dagen; dat is gezellig, slapen in de poppenhoek.... op dag 3 ging het al beter en inmiddels lijkt hij er helemaal aan gewend!  Aan tafel thuis beginnen wij van Noor de eerste Zweedse woordjes te horen, zoals jag heter Noor, varsågod en tack så mycket. En uiteraard precies in de goede context en met het lokale accent uitgesproken. Heel bijzonder!

Sinds een week zit ook ik (Eva) weer in de schoolbanken. Samen met andere gezondheidszorgprofessionals volg ik een intensieve taalcursus 'medicinsk svenska' via mijn werkgever Region Dalarna. De groep bestaat uit 7: een koppel uit Griekenland (tandarts), een basisarts uit Hongarije, een fysiotherapeute uit Nederland en een verpleegkundige uit Nederland. In 22 weken worden wij klaargestoomd om een C1 taalcertificaat te halen wat een vereiste is om mijn beroep uit te mogen oefenen. In de praktijk houdt dat in: elke dag 5 uur Zweedse les en ca. 2 uur huiswerk, en later in het traject nog een heel aantal stagedagen in mijn eigen huisartspraktijk. Klinkt intensief, is het ook, maar ik vind het ook een super mooie kans om een andere taal zo goed te leren spreken. Tegelijkertijd is het gezellig en leren we daarnaast ook wat over cultuur, gewoontes en gebruiken. De eerste week hebben we ons vooral bezig gehouden met satsbetoning, ordbetoning en uitspraak. Het juist leggen van de klemtoon is heel belangrijk, dat maakt dat Zweeds Zweeds klinkt. Het is een zangerige taal, die ook voor Zweedse kinderen moeilijk is om te leren schrijven. Zo heeft het [chhh] geluid, wat overigens net anders klinkt dan onze Nederlandse [Ch] alleen al 9 (!) schrijfwijzen!

Los van de start op de förskola en met de taalcursus zijn we in de afrondende fase van de emigratie, hebben we genoeg leuke uitstapjes gedaan en ons uiteraard ook weer verwonderd over Zweedse gebruiken.

- We hebben beiden een ID-kaart! Kinderen krijgen er pas een vanaf de leeftijd van 13 jaar. Na vijf jaar wonen zou je een Zweeds paspoort kunnen aanvragen, maar dan verlies je de Nederlandse nationaliteit. 

We zijn nog wachtende op BankID, de Zweedse equivalent van DigiD, wat hier dagelijks veel gebruikt wordt. Denk aan  betalen, het afhalen van pakketjes, het inloggen op de app zodat ik de kinderopvang kan laten weten wanneer Noor en Siem aanwezig zijn. Als dit afgerond is, kunnen we een mobiel telefoonnummer aanvragen en kunnen we bijvoorbeeld ook een bonuskaart krijgen. Naar ons idee de laatste stap die we moeten zetten. Lekker dat al het administratieve dan achter de rug is. 

- Onze Volvi heeft inmiddels een Zweeds kenteken gekregen, nu alleen nog een keuring voor de aanhanger en dan is ook het stuk import afgrond.

- Misschien heb je ze weleens zien rijden in Zweden: vrij luxe Volvo's, maar soms ook oldtimers, in ieder geval vaak groter en luxer dan onze eigen Volvo maar dan met een rode gevaren driehoek achterop. De EPA. De EPA-tractor is een zelf omgebouwd voertuig, met een maximumsnelheid van 30 km/uur. Ze worden vaak door jonge mensen in landelijke gebieden bestuurd, omdat je ze vanaf 15 jaar met een bromfietsrijbewijs mag rijden. Er zijn regels: zo mag een EPA bijvoorbeeld maar 2 zitplaatsen hebben en is de achterste rij stoelen er dus uitgehaald. Ze mogen op 80 km wegen rijden dus mocht je er eentje tegenkomen: dat is niet iemand die zacht rijd met pech, dat zal een EPA chauffeur zijn. Best relaxt voor de jongeren aangezien scooterrijden hier in de kou en in sneeuw niet echt aangenaam is. 

- We zijn inmiddels meerdere keren bij Lugnet geweest in Falun. Een groot sportcomplex met onder andere meerdere skispringschansen, langlauftracks, ijshockeyhal, mountainbike routes en mooie wandelpaden. Leuk om onderaan een taartje te eten en te kijken naar de zomerse training van de langlaufers. Ook de wandelpaden zijn mooi en Floris heeft er met Paul gemountainbiked. Op het terrein is ook het badhus, een gebouw met meerdere binnen- en buitenzwembaden. Sinds 2 jaar in gebruik, heerlijk dat alles zo nieuw is, met een prachtig uitzicht op de bossen en de skispringschansen en het meest belangrijk: een super leuk kinderbad. 

- Ook in en om huis zijn we lekker bezig. Floris bereidt de verbouwing van ons tuinhuis tot gastenverblijf voor en om te kijken naar kleur en indeling hebben we voor ons eigen huis advies gevraagd aan een interieurarchitect. Heel leuk om vanuit die invalshoek tips en adviezen te krijgen. Een ding is zeker: er komt veel meer kleur, warmte en verbinding met buiten. 

- We zijn de trotste eigenaar van een prachige Swedese fauteuil (dankjewel Marjo!). Tijdloos Scandinavisch design, hij is echt geweldig mooi en zit lekker :).

- Al weken plukken we meerdere keren per week bessen en frambozen in de tuin. Ik ben inmiddels aardig bekwaam in het maken van suikerarme jam, bakken van muffins met roodfruit en uiteraard het lekker opeten in de kwark. Het maken van ijs staat nog hoog op mijn wensenlijstje. De appels, peren en pruimen rijpen nu ook snel, in een volgend blog vast meer daarover. 

Leuk dat je de moeite genomen hebt de blog weer te lezen en een hele fijne week gewenst!

Eva & Floris, Noor, Siem en Charlie